پیشبینی رتبهبندی جابجایی دانشجو در جهان تا ۲۰۳۰: چه کشورهایی بیشترین سهم را خواهند داشت؟
رتبه بندی جابجایی دانشجو در جهان نشان میدهد که جریانهای بینالمللی دانشجویی تا ۲۰۳۰ تغییرات مهمی را تجربه خواهند کرد. در این گزارش تحلیلی، بر پایه پیشبینیهای Navitas ارائهشده در کنفرانس AIEC اکتبر ۲۰۲۴، چشمانداز کلی، رقابت چین و هند و پیامدهای سیاستهای مهاجرتی برای مقصدهای اصلی بررسی شده است. متن حاضر بازنویسی و بسطیافتهای از منبع اصلی است و هدف آن کمک به خوانندگان علاقمند به مهاجرت تحصیلی است.
روند کلی بازار: رشد و تمرکز
Navitas برآورد کرده است که تعداد دانشجویان مشغول به تحصیل در خارج از کشور از حدود ۶ میلیون در ۲۰۱۹ به بیش از ۹ میلیون تا سال ۲۰۳۰ خواهد رسید. این رشد تحت تأثیر ترکیبی از عوامل جمعیتی، اقتصادی و تغییرات در سیاستهای مهاجرتی کشورها خواهد بود.

- پرجمعیتترین فرستندهها: چین و هند (با احتمال زیاد چین در جایگاه اول)
- کشورهای صعودی: نیجریه در بین سه فرستنده برتر قرار میگیرد
- بیشترین رشد درصدی منطقهای: آسیای مرکزی و زیرصحرای آفریقا
چین یا هند؛ چه کسی پیشی میگیرد؟
سؤال اصلی: آیا هند تا ۲۰۳۰ از چین پیشی میگیرد؟ پاسخ ساده نیست. هند جمعیت و شمار ۱۸–۲۲ سالهٔ بیشتری خواهد داشت که پتانسیل خروجی را بالا میبرد. با این حال، سه عامل کلیدی هند را عقب نگه میدارد: نسبت ثبتنام در آموزش عالی، نسبت جابجایی تحصیلی (outbound mobility) و تولید ناخالص داخلی سرانه.

| شاخص | مقدار (هند ۲۰۱۹) | مقدار مورد نیاز برای نزدیکشدن به چین تا ۲۰۳۰ |
|---|---|---|
| GDP سرانه (دلار) | 6,800 | ~35,000 |
| نسبت ثبتنام در آموزش عالی | 28.4% | ~58% |
| نسبت جابجایی تحصیلی (outbound) | پایینتر از چین | نیاز به دو برابر شدن |
طبق محاسبات Navitas، رسیدن هند به سطح خروجی چین تا ۲۰۳۰ مستلزم تغییرات بنیادی و سریع در ساختار اقتصادی و آموزشی است که احتمال وقوع آن کم به نظر میرسد. با این همه، عوامل «جذب» مثل بهبود فرصتهای پس از تحصیل و مسیرهای مهاجرتی میتوانند نقش تعیینکنندهای ایفا کنند.
آسیبپذیری چین و «نیروی متضاد» در تصمیم خانوادهها
چین پس از پاندمی با افت اعتماد اقتصادی روبهرو شد و پیشبینیهای خروج دانشجویی ناپایدار شده است. Ethan Fogarty از Navitas به دو نیروی متضاد اشاره میکند:
- کاهش قدرت خرید خانوارها که توان اعزام دانشجو را محدود میکند.
- افزایش نرخ بیکاری و چشمانداز نامطمئن شغلی که انگیزه برای تحصیل در خارج را افزایش میدهد.
این دو عامل ممکن است همزمان عمل کنند و نتیجه نهایی نامشخص بماند؛ بنابراین احتمال دارد هند بتواند مقدار قابلتوجهی از سهم چین را به چالش بکشد، گرچه پیشبینی غالب همچنان چین بهعنوان بزرگترین فرستنده باقی میماند.

تأثیر سیاستهای مهاجرتی و شکلگیری «حوضه دانشجویان» جدید
سیاستهای جدید و سختگیرانه برخی کشورهای مقصد (استرالیا، کانادا، بریتانیا، آمریکا) ترکیب دانشجویان ورودی را تغییر میدهند. نتایج کلیدی:
- جمعیت دانشجویان در مقصدهای برتر به سمت پروفایلهای آکادمیکتر و کمتر حساس به قیمت حرکت میکند.
- تقاضا برای آموزش فراملی (branch campuses، تبادلهای بینالمللی، مدلهای قسمت در داخل کشور و قسمت در خارج) رشد خواهد کرد.
پیام برای دانشجویان و مؤسسات آموزشی
برای دانشجویان و مؤسساتی که برنامهریزی میکنند، چند نکته عملی:
- کاهش هزینه و افزایش کیفیت گزینههای محلی میتواند جریان خروج را تغییر دهد؛ بنابراین سناریوها را چندگانه در نظر بگیرید.
- مقاصدی که سیاستهای پس از تحصیل و مسیرهای نیروی کار را جذابتر کنند، احتمالاً سهم بیشتری از بازار جذب خواهند کرد.
- مؤسسات بینالمللی باید مدلهای آموزش فراملی را تقویت کنند تا به رشد تقاضا در بازارهای در حال توسعه پاسخ دهند.
چطور از این تغییرات به نفع اپلای خود استفاده کنیم؟
اگر در مرحله تصمیم یا اپلای هستید، شناخت روندها اهمیت دارد. برای راهنمایی شخصیسازیشده میتوانید از خدمات مشاوره اپلای استفاده کنید. همچنین برای دانشجویانی که مقصد استرالیا یا کانادا را بررسی میکنند، منابع زیر میتوانند مفید باشند:
- اطلاعات کامل درباره تحصیل در استرالیا
- راهنمای مقصد ویزا و مسیرهای تحصیلی در تحصیل در کانادا
خلاصه اینکه تا ۲۰۳۰ جابجایی دانشجویان بینالمللی رشد خواهد داشت و چین و هند نقش محوری را حفظ میکنند، اما الگوها و مقصدها ممکن است بسته به شرایط اقتصادی و سیاستهای مهاجرتی تغییر کند. برنامهریزی هوشمند و استفاده از مشاوره تخصصی میتواند شانس موفقیت اپلای و مسیر شغلی پس از تحصیل را افزایش دهد.
برای راهنمایی بیشتر در مورد انتخاب مقصد و برنامهریزی اپلای، صفحهٔ مشاوره اپلای را ببینید یا از راهنمای تحصیل در استرالیا و تحصیل در کانادا استفاده کنید.
منبع: monitor.icef.com