چگونه یک ناحیه مدرسهای در آمریکا «علم خواندن» را برای زبانآموزان انگلیسی اجرا میکند
زبانآموزان انگلیسی در مدارس آمریکا نیازمند روشهای تدریس خواندن مبتنی بر شواهد هستند تا هم پایههای آوایی و هم توسعه زبان گفتاری را همزمان تقویت کنند. در چند سال اخیر حرکت ملی «علم خواندن» (science of reading) تلاش کرده آموزش خواندن در پایههای ابتدایی را به شیوههایی تبدیل کند که پژوهشمحور و نظاممند باشند. این روند اما در مواجهه با دانشآموزان دوزبانه و کلاسهای دوزبانه پرسشها و چالشهای ویژهای پدید آورده است که نمونه موفق آن را در ناحیه Southside در سنآنتونیو میبینیم.
زمینه و اثرات سیاستهای ملی بر دانشآموزان چندزبانه
تا سال 2025 بیش از 45 ایالت و ناحیهای در آمریکا قانون یا راهنماییهایی برای اجرای رویکردهای مبتنی بر شواهد در آموزش خواندن تصویب کردهاند؛ اما تنها حدود 10 ایالت بهصورت عمیق نیازهای زبانآموزان انگلیسی را در نظر گرفتهاند (تحلیل Shanker Institute، 2023). اختلاف نظر میان پژوهشگران خواندن و مدافعان آموزش زبانهای دوم حول محور وزندهی به آموزش آوایی (phonics) در مقابل تمرکز بر زبان گفتاری همچنان پابرجاست.
سه اصل راهنمای ناحیه Southside برای کلاسهای دوزبانه
1. آموزش صریح و نظاممند کدهای نوشتاری به نفع همه دانشآموزان
Southside نیمی از 135 دقیقه بلوک سوادآموزی پایههای K–2 را به مهارتهای بنیادی مانند آواشناسی و دیکدینگ اختصاص میدهد. این آموزشها در کلاسهای عمومی و دوزبانه بهطور مشابه اجرا میشوند تا کودکان در زبان مادری (مثلاً اسپانیایی) پایه محکمتری برای خواندن کسب کنند و این پایه به یادگیری خواندن در انگلیسی نیز منتقل شود.
2. استفاده از منابع طراحیشده مخصوص زبانهای دیگر (نه ترجمهشده)
یکی از توصیههای مهم این ناحیه انتخاب برنامههای آموزش آواشناسی است که از ابتدا برای اسپانیایی طراحی شدهاند، نه محصولاتی که از انگلیسی ترجمه شده باشند. تجربه نشان داده ترجمه برنامههای انگلیسی گاهی قوانین آوایی انگلیسی را به زور بر اسپانیایی منطبق میکند یا از واژههایی استفاده میکند که برای خوانندگان تازهکار اسپانیایی ناآشنا است. نمونههایی که در Southside استفاده میشوند شامل برنامههایی مانند Esperanza و Estrellita هستند، اما کمبود منابع باکیفیت برای اسپانیایی در بازار احساس میشود.
3. دوزبانگی بهعنوان سرمایه زبانی و مسیر انتقال مهارتها
در آموزش مورفوگرافی (بخشهای ساختار کلمه مانند پیشوند و پسوند) معلمان از نقاط اشتراک میان انگلیسی و اسپانیایی بهره میبرند؛ چرا که بسیاری از پیشوندها و پسوندها ریشه لاتین یا یونانی دارند و بین دو زبان مشترک یا مشابهاند. این نوع تدریس به دانشآموزان کمک میکند واژگان چندبخشی پیچیده را در دروس دیگر نیز سریعتر یاد بگیرند.
مقایسهٔ نکات آوایی و اجرای برنامهها (نمونهای اجرایی)
| ویژگی | انگلیسی | اسپانیایی |
|---|---|---|
| تنوع آوایی یک حرف (مثال حرف A) | چندین صدای متفاوت (short/long/ə و غیره) | اکثراً یک یا دو صوت ثابت |
| میزان انطباق املا/صدا | قوانین پیچیدهتر و غیرقابلپیشبینیتر | همخوانی املا-صدا بیشتر و پایدارتر |
| نیاز به منابع اختصاصی | بسیاری از برنامهها موجود و توسعهیافته | منابع کمتری طراحیشده مخصوص زبان وجود دارد |
راهنمای عملی برای خانوادهها و معلمان بینالمللی که به آمریکا مهاجرت یا اپلای میکنند
اگر خانوادهای هستید که قصد دارید برای اقامت یا تحصیل به آمریکا بیایید یا میخواهید در انتخاب مدرسه برای فرزندتان تصمیم بگیرید، نکات زیر کمککنندهاند:
- در دیدار با مدرسه دربارهٔ وجود برنامههای دوزبانه و نحوهٔ اجرای بلوک سوادآموزی (مدت و محتوای ِواجب برای K–2) سوال کنید.
- از مدرسه بپرسید آیا از منابع طراحیشده برای زبان دوم استفاده میکنند یا ترجمه برنامههای انگلیسی را به کار میبرند.
- در صورت امکان نمونهکار آموزشی یا برنامه درسی را درخواست کنید تا ببینید چگونه مهارتهای زبانی و دیکدینگ همراستا آموزش داده میشوند.
- به انتقال بین زبانی (مثلاً تمرینهای مورفولوژی برای تقویت واژگان) توجه داشته باشید چرا که این مهارتها در طول تحصیل و آزمونهای بعدی مفیدند.
چه سوالاتی هنگام انتخاب مدرسه یا برنامه باید پرسیده شود
- آیا مدرسه برنامهٔ دوزبانه یا خدمات ESL/EL برای حمایت زبانآموزان دارد؟
- آیا معلمان دورههای آموزشی در «علم خواندن» دیدهاند و منابع اسپانیایی-محور در دسترس دارند؟
- چگونه پیشرفت خواندن دانشآموزان چندزبانه اندازهگیری و گزارش میشود؟
در پایان، اگر قصد دارید برای ادامه تحصیل یا انتقال خانوادگی به ایالات متحده برنامهریزی کنید، اطلاعات بیشتر درباره ساختار مدرسهها و نکات اپلای بینالمللی مفید خواهد بود. برای دریافت راهنمایی دربارهٔ تحصیل در آمریکا و انتخاب مدرسه یا مراحل ویزا میتوانید به صفحهٔ «تحصیل در آمریکا» مراجعه کنید. همچنین اگر فرزندتان در سن دبیرستان است و میخواهید گزینههای مدرسهای را بررسی کنید، مطلب «تحصیل دبیرستان در آمریکا» مفید خواهد بود. برای سوالات مربوط به روند ویزای تحصیلی و مشاوره اختصاصی هم از خدمات «مشاوره رایگان ویزای تحصیلی آمریکا» بهره ببرید.
منبع: edweek.org
